Het Hooge Nest – Roxane van Iperen

Our Score

In tegenstelling tot wat ik verwacht had, is Het Hooge Nest geen verhaal in romanstijl. De stijl is heel beschrijvend, met veel achtergronden, ook anekdotisch; met heel veel getallen, datums en feiten. Indrukwekkend. Maar hierdoor lijkt het meer op een documentaire of geschiedenisboek dan een roman.

Maar Van Iperens kracht ligt ook op dit gebied. Waar zij in uitblinkt is juist het beschrijvende, het geven van achtergronden, het maken van een documentaire. En dat is dit boek. Een geschreven reportage. Wat ik in handen heb is een volledig op persoonlijke verhalen berust verslag, waaraan bewonderenswaardig gedegen, jarenlang research aan vooraf is gegaan. 

De meeste feiten en voorvallen over de oorlog in Nederland zijn algemeen bekend, deze beslaan het eerste deel van het boek. Roxane van Iperen heeft een prachtige schrijfstijl met mooie volzinnen. Toch leest het niet heel makkelijk weg. Het is niet echt een vloeiend, soepel lopend  verhaal, daarvoor is het allemaal te fragmentarisch. Ook schiet zij te vaak heen en weer in de tijd, wat voor onrust zorgt en een onnatuurlijk verloop van het verhaal geeft. 

We aanschouwen alles vanuit vogelvlucht. Van bovenaf, op afstand, zonder heel erg in te zoomen op personages. Die komen wat mij betreft ook pas in het tweede en derde deel echt tot leven.

Deze stijl doet me denken aan Hotel Schiller van Marjolein Bierens: beschrijvend, niet actief, maar verhalend, zonder directe actie. Het gaat aan je oog voorbij als een schouwtoneel, we kijken vanaf de zijkant, zitten er niet midden in. Misschien kun je het het best kenmerken als een mooie reportage.

Maar het eerste deel is gewoon voorgeschiedenis. Op eenderde van het boek begint het tweede en hiermee komen we dan eindelijk bij het Hooge Nest, het huis in het bos waar de twee zussen Janny en Lien Brilleslijper hun onderduikers verborgen. Vanaf nu wordt het verhaal indringend, hoewel nog steeds geen roman. Dit zet zich voort in het derde deel over het verschrikkelijke leven in de kampen, het het leven ná het Hooge Nest. 

Toch had ik dit derde deel liever korter gezien en daarvoor in de plaats uitgebreider aandacht voor de jaren met de onderduikers in Het Hooge nest – uiteindelijk gaat dit boek hierover. Meer actievere verhalen, van binnenuit geschreven, waarbij personen gaan leven. Nu blijven ze – met uitzondering van voornamelijk Janny – te vaag. Toch meer in romanvorm dus.

Het neemt niet weg dat Het Hooge Nest een bijzonder krachtig verslag is over de inspanningen van moedige Joodse vrouwen tijdens de Tweede Wereldoorlog. 

Lebowski, 2019
384 pagina’s

(Visited 22 times, 1 visits today)