Ik kende deze auteur van Het bloemenmeisje, haar derde boek. Een ijzersterke thriller, die me nieuwsgierig maakte naar haar andere boeken. Ik was dan ook heel blij dat ik Vrij uitzicht in handen kreeg, haar debuut.
Waar Het bloemenmeisje de vorm had van een theaterstuk, zijn de titels van de hoofdstukken in Vrij uitzicht opgesteld als weerbericht, met datum en dagdeelvermelding. Dat verlost Niewierra natuurlijk wel elke keer van een beschrijving van de weersomstandigheden in haar verhaal.
De zeer intrigerende proloog is in cursief, verteld door een mysterieuze onbekende. Deze cursieve stukken wisselen in de rest van het boek de delen van Tess steeds af, wat ons als lezer een voorsprong geeft op haar. Er gaat een vreemde dreiging van uit. Tess heeft er een tijd lang geen weet van dat ze bespioneerd wordt. Niewierra laat mijn vermoedens op subtiele wijze alle kanten opgaan. Wie is die geheimzinnige gluurder?
Het eerste hoofdstuk is direct sterk. Niewierra zet Tess onverbloemd neer als doortastend, rechtdoor zee, maar ook geteisterd door paniekaanvallen en onzeker als het over emoties gaat. In Het bloemenmeisje trof me haar mooie, subtiele bloemrijke schrijfstijl al. Die vind ik in Vrij uitzicht zeer zeker ook, maar hier en daar wordt het ineens best lomp en onbehouwen.
Maar de beschrijvingen van de omgeving, de sfeertekeningen het dorp Mosset en de ruige natuur van de Pyreneeën en Catalaanse volksaard zijn prachtig, ze ademen aan alle kanten Niewierra’s liefde voor dit deel van Frankrijk.
Tess Clement gaat terug naar Mosset, het dorp in Pyreneeën, waar ze 25 jaar eerder een traumatische ervaring heeft opgedaan. Ze is toen halsoverkop vertrokken en nooit meer teruggekeerd. Maar na het overlijden van haar moeder voelt ze de drang om ondanks alles achter de antwoorden op nog steeds onopgeloste vragen te komen. Ze ontdekt dat de gebeurtenissen van toen ook door de dorpsbewoners nog niet vergeten zijn, en sommigen lijkt niet heel blij met haar komst. Maar Tess is een heel strijdlustige dame die zich niet laat chanteren. Integendeel, ze zet de aanval in.
Sommige gebeurtenissen zijn voorspelbaar. Toch houdt Niewierra me voortdurend in haar ban door heel geraffineerd steeds de verdenking een andere kant op te sturen. Tess gaat er door stress en spanning bijna aan onderdoor, maar ze blijft die op bewonderenswaardige wijze het hoofd bieden.
De omslag in Tess als het kwartje bij haar valt is jammer genoeg heel plotseling en naar mijn smaak te onbehouwen beschreven. Hoe kan iemand na alles wat ze heeft meegemaakt geen moment van twijfel hebben en geen wederhoor doen? Gelukkig stelt de auteur me niet echt teleur door me, na met een flink aantal ingewikkelde en onverwachte familiebetrekkingen op de proppen te komen, met een geweldige, enigszins lugubere twist om de oren te slaan. Maar die eerlijk gezegd ook een beetje onwaarschijnlijk is.
De afronding van het boek stelt me niet helemaal tevreden. Het lijkt afgeraffeld, er ontbreken stukken. De afwerking had beter gekund.
Als ik Vrij uitzicht vergelijk met Het Bloemenmeisje, is mijn constatering dat Anya Niewierra als thrillerateur inmiddels is gegroeid en dat stemt me verwachtingsvol.
Luitingh-Sijthoff, 2020
464 pagina’s