Eliza Peabody is 50 jaar, zit in een onbevredigend huwelijk en ze weet het altijd beter. Van dat laatste is ze zelf overtuigd, daarom schrijft ze korte briefjes aan haar buren met ongevraagde adviezen, die ze dan onder de deuren doorschuift. Tot een van haar buurvrouwen na zo’n briefje plotseling van de aardbodem verdwenen lijkt. Uit bezorgdheid en een fiks schuldgevoel blijft Eliza haar schijven, hopend op een geruststellende reactie, die nooit komt.
Gardam schrijft een wel heel erg Brits verhaal, waarin ik de ‘O dear’s en ‘keeping up appearances’ overal in mijn hoofd terughoor. Een heerlijk verhaal over verlangen, eenzaamheid en tragiek van een verloren huwelijk, verregaande sociale controle in een Britse welgestelde woonwijk. Met veel droge humor en onvoorstelbare bizarre situaties waarin Eliza ongewild terechtkomt, bemoeizuchtig als ze is. Zelf ziet ze zich meer als onkreukbaar rechtschapen, maar eenzaamheid knaagt aan haar, haar leven valt in duigen en ze snakt naar contact. De brieven aan buurvrouw Joan worden steeds langer en dienen later ook als dagboek, waarin Eliza zichzelf steeds meer blootgeeft, maar ook steeds meer de weg lijkt kwijt te raken.
Is dit echt waar?’ vraag ik. ‘Ik kan de laatste tijd niet zo goed uit elkaar houden wat waar is en wat niet.
Zo is het voor mij als lezer ook, al een tijdje voordat bovenstaand citaat in het boek verschijnt. Wat is is realiteit en wat is Eliza’s waanwereld? We komen er niet achter. Gardam geeft het boek een paar verrassende wendingen aan het eind, maar zelfs daarna blijft het onduidelijk.
Queen of the Tambourine. Deze originele titel is mooier dan die van de vertaling, omdat die in het boek regelmatig terugkomt aan de hand van Eliza’s oorbellen die een best een cruciale plek innemen. Dit wordt dan vertaald als ‘kermiskoningin’, maar dit heeft een heel andere uitstraling dan het origineel. Sommige dingen zijn moeilijk in een andere taal om te zetten. De vraag is of je dat dan wel moet doen.
Uitgeverij Cossee, 2021
299 pagina’s
Originele Britse uitgave: Queen of the Tambourine, 1991